1_  نشانه مفعولی :

   _امیر را بگرفتند و بربودند .
  _ چون پادشاه را سلامت یافتند .
_ امیر را هیچ ندیدمی .
_ تو را امیر می بخواند .
_ این حال را با بونصر بگفتم .
_ دیگرباره یافتم و آن نامه را بخواند .
_ و سوار را گسیل کرده .
_ امیر را یافتم آن جا بر زبر تخت نشسته .
_ قاضی بوالحسن و پسرش را بخواند و بیامدند.
_ اگر وی را یک روز دیده بودمی .
_ ایشان را باز گردانید .

2 _   در معنی حرف اضافه ی " به " و نقش نمای متمم  :

_ رقعتی نبشت به امیر ... و مرا (=به من) داد.
_ گفت : بونصر را(=به بونصر) بگوی که امروز درستم.
_ آغاجی خادم را(=به آغاجی خادم) گفت .
_ و مرا (= به من ) گفت : بستان ؛
_ بونصر را (=به بونصر) بگوی که زرهاست...
_ بونصر پسرش را (=به پسرش) گفت .

3_  در معنی حرف اضافه ی " برای " و نقش نمای متمم :

_ و در هر سفری ما را (=برای ما) از این بیارند تا  صدقه ای که خواهیم کرد.
_ تا خویشتن را(= برای خویشتن) ضیعتکی حلال خرند .
_ مرا چه افتاده است . ( برای من چه پیش آمده است/ چه روی داده است .)

  4_ " را " ی نهادی و مالکیت ؛ در جمله هایی که فعل از مصدر " بودن و استن و مشتقات آن " باشد ، می آید . در چنین جمله های " را " حذف می شود و فعل به شکلی از مصدر " داشتن " در می آید :

_ از هر دستی مردم در کشتی های دیگر بودند و کس را خبر نه . ( = کسی خبر نداشت .)
_ چندان صدقه دادند که آن را اندازه نبود . (= آن ، حد و اندازه نداشت .)
_ بازدادم که مرا به کار نیست.(= من لازم ندارم.)
_ نگویم که مرا سخت دربایست نیست.(= نمی گویم که سخت نیاز ندارم.)

5_ "   را "ی نهادی و زاید که می توان آن را حذف کرد و هیچ خللی در ساخت جمله رخ نمی دهد :

_ شمار آن به قیامت مرا باید داد . (= حساب آن در قیامت من باید بدهم .)
_ امیر را تب گرفت . (=امیر تب کرد.)

6_ "  را "ی فک اضافه یا بدل از کسره یا اضافه ی گسسته :

_ بونصر نامه های رسیده را به خط خویش ، نکت بیرون می آورد . ( نامه های رسیده را ...نکت = نکت نامه های رسیده )
یادآوری :
در چنین مواردی معمولا " را " ی مفعول محذوف است که هنگام برگشت از روساخت به ژرف ساخت یا تاویل ، دوباره ظاهر می شود .
_ آن را امیرالمومنین می روا دارد ستدن ...؟ (=ستدن آن را روا می دارد.)

7_  در معنی حرف اضافه ی " برای / به سبب / به واسطه ی" و نقش نمای متمم :

_ و مثال داد تا هزارهزار درم ...به مستحقان و درویشان دهند ، شکر این را .( = برای شکر این نعمت تندرستی / به واسطه ی شکر این نعمت تندرستی...)

8_  در معنی حرف اضافه " در برابر / در مقابل " و نقش نمای متمم :

سجده ی شکر کرد خدای را بر سلامت امیر ، و نامه نبشته آمد.