استعاره
استعاره: هرگاه از تشبیه تام ادات تشبیه و یکی از طرفین تشبیه را حذف کنیم دو نوع استعاره به وجود
تشبیه تامß )دارای........رکن تشبیه( لبخند مانند گل بر چهره اش شکفت
استعاره ی مصرّحهß )............. را نگه می داریم( گل بر چهره اش شکفت
استعاره ی مکنیّهß )............. را نگه می داریم( لبخند بر چهره اش شکفت
توجه:اگر )مشبه( و )مشبه به( هر دو وجود داشته باشند تشبیه است و استعاره ای در کار نیست:
- اشکم ولی به پای عزیزان چکیده ام - دل دراین پیرزن عشوه گر دهر مبند
نکات استعاره ی مصرحه:
-1 استعاره با اسم های خیالیسروکار دارد و آن اسم باید بتواند به تشبیه تبدیل شود :
- کدام اسم خیالی است؟
چراغ آسمان خاموش گشته چراغ شهر را خاموش کردند
ساختن تشبیه ß ............ مانند چراغ است
☑ نمونه تست: )شیر( درکدام گزینه استعاره است؟) % )40
1( شیر از جنگل گریخت 2( اگر شیری بیا با هم بجنگیم
3( نجنبید یک شیر بر پشت زین 4( شیر سلطان جنگل است
-2 هرگاه اسم علم جمع بسته شود نمادی از شخصیت آن اسم بوده و استعاره ی مصرحه است:
-3 استعاره ی مصرحه خودش می تواند به صورت یک اضافه ی تشبیهی بیاید:
راه یابی به استعاره ی مصرحه )ومجاز!(
الف( یافتن اسم های خیالی ب( یافتن منظور واقعی ج( ساختن تشبیه )آیا منظور مانند اسم خیالی است؟ (
نجنبید یک شیر بر پشت زین
الف( اسم خیالی؟........... ب(منظور ؟........... ج( .........مانند ........ است؟...... آرایه ß
استعاره مکنیه: حذف )مشبه به( و نسبت دادن یکی از ویژگی های آن به ) مشبه (
راه یابی به استعاره مکنیه
)1 منادای غیر انسان ß ای نسیم - ای عشق - ای آسمان
)2 اضافه ی استعاری ß چهر عمر – وجدان غم - کنگره ی عرش – پایتخت شعر
)3 نسبت دادن ویژگی یک اسم به اسمی دیگر در جمله ß قضا چون ز گردون فروهشت پر
شب ایستاده بود )مثل چی؟ ( می تراود مهتاب )مثل چی؟ (
نکته: اگر منظور واقعی شاعر از صدا کردن یک غیر انسان، انسانی واقعی باشد، استعاره از نوع مصرحه است
و تشخیص هم نخواهد داشت و اگر منظورش همان غیر انسان بود استعاره ی مکنیه بوده و تشخیص دارد :
ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست ؟ ß استعاره ی ......................... و تشخیص.............