استعاره: هرگاه از تشبیه تام ادات تشبیه و یکی از طرفین تشبیه را حذف کنیم دو نوع استعاره به وجود

تشبیه تامß )دارای........رکن تشبیه( لبخند مانند گل بر چهره اش شکفت

استعاره ی مصرّحهß )............. را نگه می داریم( گل بر چهره اش شکفت

استعاره ی مکنیّهß )............. را نگه می داریم( لبخند بر چهره اش شکفت

توجه:اگر )مشبه( و )مشبه به( هر دو وجود داشته باشند تشبیه است و استعاره ای در کار نیست:

- اشکم ولی به پای عزیزان چکیده ام - دل دراین پیرزن عشوه گر دهر مبند

نکات استعاره ی مصرحه:

-1 استعاره با اسم های خیالیسروکار دارد و آن اسم باید بتواند به تشبیه تبدیل شود :

- کدام اسم خیالی است؟

چراغ آسمان خاموش گشته چراغ شهر را خاموش کردند

ساختن تشبیه ß ............ مانند چراغ است

نمونه تست: )شیر( درکدام گزینه استعاره است؟) % )40

1( شیر از جنگل گریخت 2( اگر شیری بیا با هم بجنگیم

3( نجنبید یک شیر بر پشت زین 4( شیر سلطان جنگل است

-2 هرگاه اسم علم جمع بسته شود نمادی از شخصیت آن اسم بوده و استعاره ی مصرحه است:

-3 استعاره ی مصرحه خودش می تواند به صورت یک اضافه ی تشبیهی بیاید:

راه یابی به استعاره ی مصرحه )ومجاز!(

الف( یافتن اسم های خیالی ب( یافتن منظور واقعی ج( ساختن تشبیه )آیا منظور مانند اسم خیالی است؟ (

نجنبید یک شیر بر پشت زین

الف( اسم خیالی؟........... ب(منظور ؟........... ج( .........مانند ........ است؟...... آرایه ß

استعاره مکنیه: حذف )مشبه به( و نسبت دادن یکی از ویژگی های آن به ) مشبه (

راه یابی به استعاره مکنیه

)1 منادای غیر انسان ß ای نسیم - ای عشق - ای آسمان

)2 اضافه ی استعاری ß چهر عمر – وجدان غم - کنگره ی عرش – پایتخت شعر

)3 نسبت دادن ویژگی یک اسم به اسمی دیگر در جمله ß قضا چون ز گردون فروهشت پر

شب ایستاده بود )مثل چی؟ ( می تراود مهتاب )مثل چی؟ (

نکته: اگر منظور واقعی شاعر از صدا کردن یک غیر انسان، انسانی واقعی باشد، استعاره از نوع مصرحه است

و تشخیص هم نخواهد داشت و اگر منظورش همان غیر انسان بود استعاره ی مکنیه بوده و تشخیص دارد :

ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست ؟ ß استعاره ی ......................... و تشخیص.............